श्री
तुकाराम म्हाराज देहासयत वैकुंठाक गेल्याचें वर्तमान आयकून शिवाजी राजाक अजाप
जालें.तेन्ना ताणें देहूचें जानोजी भोसले हांचेकडे म्हाराजांच्या घराब्याची
वास्तपूस केली आनी म्हाराजांचो म्हालगडो पूत महादेवबुवा हांकां आपले भेटेक येवपाची
आज्ञा केली.जानोजी भोसले महादेवबाबाक घेवन शिवाजीराजाक मेळपाक गेले.शिवाजीराजान
महादेवबाबाक वर्साक '' एक खांडी धान्य आनी मुस्तायकेखातीर एक होनाची सनद करून दिली.''
संभाजी राजानय हे वर्षासन फुडेंय चालू दवरलें.
म्हाराज वैकुंठाक वतकच नारायण म्हाराजांचो जल्म
जालो.नारायण म्हाराज ज्ञानदेव म्हाराजांचे अवतार आशिल्ल्यान, दोगय जाण्टले भाव,
महादेवबुवा, आनी विठोबा नारायणरावाच्या आज्ञेत आसताले.आवय जिजाबाई आसामेरेन एकठांय
आशिल्ले.आवय वतकच विठ्ठलबुवा, नारायणबुवा, जिजाबाईच्यो अस्थी घेवन महायात्रेक
गेले.महादेवबुवा श्रीविठ््ठल देवाची पूजाअर्चा, नित्यनेम सांबाळटाले.महादेवबाबान
तुकाराम म्हाराजांचे अभंग बरयल्यात.नारायणबाबा पयली सरंजामी सरदारी भाटान रावपाक
लागलो.तांचे भेटेक संताजी पवार आयलो.तांणे नारायणबाबाचो धिक्कार केलो.बाबान आपलें
घर ब्राहमणांक लुटपाक लायले.तपश्चर्या अरण्यवासांत रावले.विठोबाचें भव्य देऊळ बांदलें.
तुकाराम तो आधींच गेले होतें वैकुंठा ।
बहु दिवसांनी मग वैराग्य झालें नीळकंठा ॥1॥
तुकयाचा नंदन मागें नारायणबाबा ।
दर्शन त्याचे घेऊनि म्हणती सुसंग लाभावा ॥2॥
निळोबा गोसावी पिंपळनेरकर नारायण बाबाच्या दर्शनाक आयले.बाबान तांकां सुरवेक सावन
अंतामेरेन तुकाराम म्हाराजांचे चरित्र सांगलें.निळोबाक घेवन तो तीर्थयात्रेक
गेलो.निळोबान तुकोबाचे भेटेखातीर 42 दिसांचें निर्वाण मांडलें.तुकोबा तांकां मेळळे.
येऊंनियां कृपावंते । तुकया स्वामी सदगुरूनाथें ॥1॥
हात ठेविला मस्तकीं । देऊनी
प्रसाद
केले सुखी ॥2॥
निळोबाक कवित्वाची स्फूर्त जाली.तांणये खूब अभंग केल्यात.नारायणबाबा थोर तपस्वी
हरीभक्त म्हणून सनद पत्रांत उल्लेख मेळटा.बाबांच्या दर्शनाक संन्याशी यात्रेकार
येवपाक लागले.बीजेचो म्हाउत्सव जावपाक लागलो.तांकां बाबांक अन्नदान करचें
पडटाले.ताचेखातीर इ.स.1691 वर्सा छत्रपति राजाराम म्हाराजान नारायणबाबाक येलवाडी
गाव इनाम दिलो.
फुडें देहू किन्हई हीं गांवा देवाच्या म्हाउत्सवाखातीर
पूजा-अर्चा, अन्नछत्राखातीर बाबांक छत्रपति दुसरो शिवाजी आनी शाहू म्हाराज
हांचेकडसून मेळळीं.शाहूमहाराज आनी राणी सरवारबाई बाबांक गुरूचे ठांय मानताले.नारायण
म्हाराजान श्री तुकाराम म्हाराजांचे पालखेचो सुवाळो आषाढीचे वारीक सुरू
केलो.नारायणबाबान देवस्थान नावारूपाक हाडलें.सांप्रदाय
वाढयलो.औरंगजेबाचो तळ महाराष्ट्रांत पडिल्लो तेन्ना पंढरपूरच्या आनी शिंगणापूरच्या
यात्रेकारांक जावपी उपद्रव थांबयलो.बाबा शके 1645 श्रावण शुध्द चवथीक वैकुंठवासी
जाले. तांच्यो अस्थी घेवन महादेवबाबांचो चलो आबाजीबाबा काशीयात्रेक गेलो.
गंगोदकाची कावड घेवन आबाजीबाबा देहूक आयलो.हे मजगतीं
विठ्ठलबाबांचो चलो उध्दवबाबा शाहू म्हाराजांकडे आशिल्लो. तो देहूक आयलो.ताणें
संस्थानाचो कारभार हातांत घेतलो.आबाजीबाबांच्या ताब्यांत देवस्थानां तो दिवपाक
अनमनूंक लागले.आबाजीबाबाय वैराग्यसंपन्न तपस्वी हरी भक्तींत मग्न आशिल्लो.आबाजीचे
उपरांत तांचो चलो महादेवबाबा होवूय देवस्थान संस्थानाखातीर झगडलो.झगडें वडिलपणाचें,
देवाखातीर आशिल्लें.संस्थानाखातीर नाशिल्लें.सरकारान विशेष लक्ष घालेना.तेन्ना
महादेवबाबा देहू सोडून देवाखातीर संप्रदायाखातीर
पंढरपूराक येवन रावलो.भक्त देवाकडेन आयलो.हाणे तुकाराम म्हाराजाचे अभंग एकठावन गाथा
तयार केली, देहूकरांच्या फडाची परंपरा चलयली.ताचो चिरंजीव वासुदेव म्हाराज देहूकर
हाणें पंढरीचे ठांय वारकरी संप्रदायाचे
कार्य भरीव अशें केले आनी ताच्याच काळांत साबार ल्हान व्हड फड नावांरूपाक आयले आनी
वारकरी पंथाची परंपरा आनीकूय वाढपाक लागली.कर्नाटकामेरेन संप््रादाय ताणे
वाडयलो.ताचो चिरंजीव वासुदेव बाबा हाणे फड नावांरूपाक हाडलो.तुकोबाचो पणतू गोपाळबुवा
होवूय साक्षात्कारी आशिल्लो.
श्री तुकाराम म्हाराजांचे चरित्र बरयलें, हें ताचे
महानकार्य.देहू संस्थानान घराण्याची आषाढी कार्तिकी चो पंढरपूरच्या वारीचो सुवाळो
आयजमेरेन अखंड चालू दवरला.देहूकर मंडळीन गावांगावांत कथा, किर्तनां करून वारकरी संप्रदाय
वाडयलो.संप्रदायाची
आनी कुलदेवतेची मोलादीक सेवा केली.आजय, सगळे
अमृताची फळें अमृताचे वेली । तेची
पुढे चाली बीजाचिही ॥1॥
हे म्हाराजांचे वचन सार्थ करून दाखयतात.
लेखक:
ह.भ.प.श्रीधर म्हाराज देहूकर
श्री तुकोबाराय जल्मस्थान
श्री क्षेत्र देहू |