Font Problem

     
 
 

चरित्र

 
 

 महात्मा गांधी

 
 

प्रतिक्रिया

 
 

मुखपृष्ट

 
   
   
   
   
   
   
   
   
   
 
   

तुकाराम महाराज री रचनावां रो महात्मा गांधी रो यरवदा सेंट्रल जेळ में
१५-१०-१९३० सूं २८-१०-१९३० रै बिचै कर्‍योड़ो अनुवाद ।

 

१.             जे का रंजले गांजले । त्यासि म्हणे जो आपुले ॥१॥

        तो चि साधु ओळखावा । देव तेथे चि जाणावा ॥धॄ॥

        मॄदु सबाह्य नवनीत । तैसे सज्जनाचे चित्त ॥२॥

        ज्यासि अपंगिता नाही । त्यासि धरी जो हॄदयी ॥३॥

        दया करणे जे पुत्रासी । ते चि दासा आणि दासी ॥४॥

        तुका म्हणे सांगू किती । तो चि भगवंताची मूर्ती ॥५॥

   जिका लोग दुख सूं घिस्योड़ा है उणां नै जिको आप रो कैवै बो ई साधु है इयां जाणणो, और भगवान बठै ई है इयां समझणो । जियां माखण मांय-बारै सूं कंवळो हुवै उणी तरै रो सज्जनां रो चित्त हुवै है । जिणरै किणी रो ई सायरो कोनी उणनै जिको गळै लगावै है ; जिको बेटै माथै जिसी दया करै, बिसी ई दया दास-दासियां ऊपर करै है, तुकाराम महाराज कैवे है कै घणो कांई कैवूं ? इसा पुरुष भगवान री मूरती ई हुवै है ।

 

१५-१०-१९३० ई.स.

 

    २. पापाची वासना नको दावू डोळा । त्याहुनि अंधळा बराच मी ॥१॥

    निंदेचे श्रवण नको माझे कानी । बधिर करोनी ठेवी देवा ॥२॥

    अपवित्र वाणी नको माझ्या मुखा । त्याजहुनि मुका बराच मी ॥३॥

    नको मज कधी परस्त्रीसंगति । जनातुन माती उठता भली ॥४॥

    तुका म्हणे मज अवघ्याचा कंटाळा । तू एक गोपाळा आवडसी ॥५॥

 

        हे भगवान, मनै आंख्यां रै इंछा नहीं हुवै, भलांई मनै आंधो बणा दै ; मनै किणी री निंदा नहीं सुणणी पड़ै भलांई मनै बोळो बणा दै ; म्हारे मूंढै सूं अपवित्र बचन नहीं निकळै, उण नांय सूं हूं गूंगो ई भलो ; मनै परायी स्त्री री लालसा नहीं हुवै, इण नांय सूं हूं धरती सूं उठ जाऊं तो ई चोखो । तुकाराम महाराज कैवे है, अबै हूं दुनिया री सगळी चीजां ( बातां ) सूं उथपग्यो हूं । हे गोपाळ, अबै एक तूं ई आछो लागै है ।

 

१६-१०-१९३० ई. स.

 

३. पवित्र ते कुळ पावन तो देश । जेथे हरिचे दास घेती जन्म ॥१॥

    कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥धॄ॥

  वर्ण़अभिमाने कोण जाले पावन । ऐसे द्या सांगुन मजपाशी ॥२॥

     अंत्यजादि योनि तरल्या हरिभजने । तयाची पुराणे भाट जाली ॥३॥

  वैश्य तुळाधार गोरा तो कुंभार । धागा हा चांभार रोहिदास ॥४॥

      कबीर मोमीन लतिब मुसलमान । सेना न्हावी जाण विष्णुदास ॥५॥

   काणोपात्र खोदु पिंजारी तो दादु । भजनी अभेदू हरिचे पायी ॥६॥

   चोखामेळा बंका जातीचा माहार । त्यासी सर्वेश्वर ऐक्य करी ॥७॥

 नामयाची जनी कोण तिचा भाव । जेवी पंढरीराव तियेसवे ॥८॥

    मैराळा जनक कोण कुळ त्याचे । महिमान तयाचे काय सांगो ॥९॥ 

  यातायातीधर्म नाही विष्णुदासा । निर्णय हा ऐसा वेदशास्त्री ॥१०॥

  तुका म्हणे तुम्ही विचारावे ग्रंथ । तारिले पतित नेणो किती ॥११॥

 

    जठै भगवान रा दास जलम लेवै है बो कुळ पवित्र है, बो देश पावन है । भगवान ई उणां रो धर्म अर कर्म बण जावै है । उणां रै कारण तीनूं लोक पावन हुयग्या । जलम रै अभिमान सूं कोई पवित्र हुयो है कांई ? मनै बतावो तो सरी । उल्टा अंत्यजादि ( अछूत बगै रै ) वर्णां रा लोग हरि-भजन सूं तिरग्या । उणां रो बखाण तो पुराणा तकात भाट बणनै कर्‍यो है । तुलाधार वैश्य, गोरा कुंभार, रोहिदास चमार, कबीर मोमीन, लतीफ मुसळमान, सेन नाई अर विष्णुदास, कान्होपात्रा ( वेश्या पुत्री ) , खोदू ( हींजड़ो ), दादू पींजरो, आं सगळां भगवान रै चरणां में कोई भांत रो भेद-भाव नहीं राखनै भजन कर्‍यो । चोखामेळा अर बंका ऐ जात रा महार हा, पण सर्वेश्वर उणां नै गळै लगायनै उणां रै साथै एकता बरती । नामदे री दासी जनी रा किता ऊंचा भाव हा ? भगवान पंढरीनाथ उणरै साथै भोजन कर्‍यो । मैराळ जनक रै कुळ नै कुण जाणै है ? पण उण री महानता नै कुण बखाण सकै है ? भगवान रै दास वासतै जात अर वर्ण निर्धारित कोनी, ओ वेद-शास्त्रां रो निरणै है । तुकाराम महाराज कैवै है कै थे ग्रंथां में है जिकी बात   देखो । किता पतितां रो उद्धार हुयो है ?

 

२२-१०-१९३० ई.स.

४. जेथे जातो तेथे तू माझा सांगाती । चालविसी हाती धरूनिया ॥१॥

चालो वाटे आम्ही तुझा चि आधार । चालविसी भार सवे माझा ॥धॄ॥

बोलो जाता बरळ करिसी ते नीट । नेली लाज धीट केलो देवा ॥२॥

अवघे जन मज जाले लोकपाळ । सोइरे सकळ प्राणसखे ॥३॥

    तुका म्हणे आता खेळतो कौतुके । जाले तुझे सुख अंतर्बाही ॥४॥

 

    हूं जठै-जठै जाऊं हूं बैठे-बैठे तूं म्हारे सागै चाले है और म्हारो हात झालनै मनै चलावै है । मारग में चालूं जणै मनै थोरा ई सायरो रैवै है, म्हारो सगळो भार तूं ई संभाळो है । हे भगवान, म्हारै मूंढै सूं कीं चूक रा बोल निसर जावै तो उणां नै तूं ई सावळ करै है । म्हारी लाज रो निराकरण करनै मनै निरभै बणा दियो है । सगळा लोग म्हारा रखवाळा, रिस्तैदार अर अंतरंग मित्र बणग्या है । तुकाराम महाराज कैवै है - अबै हूं बिना कोई परवा कर्‍यां गुजारो चलावूं हूं । थांरो सुख मनै मांय-बारै सगळै मिलै है ।

२२-१०-१९३० ई.स.

 

    ५. न कळता काय करावा उपाय । जेणे राहे भाव तुझ्या पायी ॥१॥

    येऊनिया वास करिसी हॄदयी । ऐसे घडे कई कासयाने ॥धॄ॥

    साच भावे तुझे चिंतन मानसी । राहे हे करिसी कै गा देवा ॥२॥

    लटिके हे माझे करूनिया दुरी । साच तू अंतरी येउनि राहे ॥३॥

    तुका म्हणे मज राखावे पतिता । आपुलिया सत्ता पांडुरंगा ॥४॥

 

    जिण रै कारण थारा चरणकमलां में मन बरोबर लाग्यो रैवै, इसो कुण-सो उपाव कर्‍यो जावै, ओ समझ में को आवै नी । तूं आयनै म्हारै हिरदै में बास करै, इसो कद अर कियां बणै ? हे भगवान ! खरो भाव उपजनै थारो चिंतन मन में सदा-सदा बण्यो रैवै, ओ कद करैला ? तूं म्हारे मांयले असत्य नै मिटा दै और हे सत्य, तूं म्हारै अंत:करण में आयनै निवास कर । तुकाराम महाराज कैवै है, हे पांडुरंग, थारी सत्ता ( शक्‍ती ) रो उपयोग करनै तूं म्हारै जिसा पापियां री रक्षा कर ।

 

    ६. मुक्तिपांग नाही विष्णुचिया दासा । संसार तो कैसा न देखती ॥१॥

    बैसला गोविंद जडोनिया चित्ती । आदि ते चि अंती अवसान ॥धॄ॥

    भोग नारायणा देऊनि निराळी । ओविया मंगळी तो चि गाती ॥२॥

    बळ बुद्धि त्यांची उपकारासाटी । अमॄत ते पोटी सांटवले ॥३॥

    दयावेत तरी देवा च सारिखी । आपुली पारखी नोळखती ॥४॥

तुका म्हणे त्यांचा जीव तो चि देव । वैकुंठ तो ठाव वसती तो ॥५॥

 

        विष्णु रै दासां नै मुगती रीई लालसा को रै वै नी । बै ओ जाणणो ई को चावै नी कै जलम अर मरण रो चक्कर किसोक है । गोविंद चित्त में ठसने बैठ्योड़ो है । जिको गोविंद सरू में है बो ई बीच में अर आखर में है । सुख अर दुख रा भोग नारायण ( भगवान ) नै सूंपनै बै उणां सूं अछूता हुयग्या और उणीज गोविंद री मंगळ ओव्यां ( गीत ) गावता रैवे है । उणां रै उदर में इमरत भर्‌योड़ो है ( उणां रा हिरदै निरमळ है ) । उणां रा बळ अर बुध्दि लोकां रो उपकार करण सारू है । बै भगवान री तरै ई दया सूं भर्‌योड़ा है । आपरै रै अर परायै रै बिचै बै कोई भेद ई को समझै नी । तुकाराम महाराज कैवे है उणां रो जीव ई भगवान है और बै रैवे जिकी ठौड़ ई बैकुंठ है ।

२३-१०-१९३० ई.स.

 

    ७. काय वाणू आता न पुरे हे वाणी । मस्तक चरणी ठेवीतसे ॥१॥

थोरीव सांडिली आपुली परिसे । नेणे सिवो कैसे लोखंडासी ॥धॄ॥

    जगाच्या कल्याणा संतांच्या विभूति । देह कष्टविती उपकारे ॥२॥

भूतांची दया हे भांडवल संता । आपुली ममता नाही देही ॥३॥

तुका म्हणे सुख पराविया सुखे । अमॄत हे मुखे स्रवतसे ॥४॥

 

      अबै हूं संतां री महिमा रो कियां बखाण करूं ? उण सारू म्हारी बाणी ओछी पड़ै है । इण कारण उणां रै चरणां में सिर राखूं हूं । पारस ओ कदैई को कैयो नी कै हूं लोहे नै छूवूं कोनी । उण आप री बडाई ( महानता ) कड़खै करनै लोह नै छूयो । इणी तरै संत लोगां री शक्‍ति जगत री भलाई वासतै हुवै है । और दूसरां माथै उपकार करण सारू ई आपरै शरीर नै संतावै है । प्राणी-मात्र सारू मन में दया राखणी - ओ ई संता रो मूळधन ( पूंजी ) है । उणां में खुद री देह सारू ममता को हुवै नी । तुकाराम महाराज कैवे है कै दूजां री खुसी ई संतां री खुसी हुवै है । उणां रै मूंढै सूं ( होठों सूं ) इमरत झर्‍या करै है |