|
प्रेमळ
आवय बापायचो वियोग.
पिरायेच्या सतराव्या वर्सा
कर्तबगार प्रेमळ
बापूय बोल्होबा भायर पडलो.जाका लागून तुकोबांक मिराशीचो धनी केलो.
बाप करो जोडी लेकराचे
ओढी । आपली करवंडी वाळवोनी ॥1॥
एकाएकीं केला
मिराशीचा धनी । कडीये वाहुनि भार खांदी ॥2॥
मिराशी - महाजनकी आनी देवाची
सेवा.जांका लागून संवसार - तापाची झळ लागनाशिल्ली तेंच छत्र हुबलें.
बाप मेला न कळता
। नव्हती संसाराची चिंता ॥1॥
( न कळता म्हळयार अकस्मात )
म्हाराजांक असह्य दु:ख जालें.हें दु:ख ल्हव जाता ना जाता म्हण्टा म्हणसर फुडल्या
वर्सा प्रेमळ आवय कनकाई म्हाराजांच्या दोळयां मुखार भायर पडली.
माता मेली मज
देखता ॥4॥
म्हाराजांचेर दुखा:चो
दोंगरूच कोंसळलो.आवय पुताखातीर कितें करूंक नाशिल्लें.सगळे कितें करपाचे तें केल्लें.
काय नाहीं
माता गौरवीत बाळा । काय नाहीं लळा पाळीत ती ॥1॥
काय नाहीं
त्याची करीते सेवा । काय नाहीं जीवा गोमटेते ॥2॥
अमंगळपणे
कंटाळा न धरी । उचलोनि करी धरी कंठी ॥3॥
मागीर पिरायेच्या 18
वर्सांचेर व्हडलो भाव सावजीची बायल भायर पडली.पयलींच सावजीचें प्रपंचाकडेन लक्ष
नाशिल्लें.तातूंत बायलेचे मरण.तो घरदार सोडून जो गेलो तो परथून आयलोच
ना.कुटुंबातलीं चार मनशां गेलीं.ज्या संवसारांत एकूय उणें नाशिल्लें, तातूंत आतां
एक एक उणें जावंक लागलें.पुणून म्हाराजांनी धीर सोडलो ना.उदासिनतायेचेर ताबो दवरून
20 व्या वर्सा प्रपंच निटायेर घालपाचो हावेस धरलो.पुणून कटाऽकटाऽ! एकविसाव्या वर्सा
विपरीत काळ आयलो.दक्षिणेंत व्हडलो दुष्काळ पडलो.तो म्हाभयंकर दुकळ आसलो.इ.स.1629
सांत (शके 1550 - 51) पावस उसरां पडलो.शेकीं खूब पावस पडून हातचीं पिकां
गेलीं.लोकांक अजून आशा आशिल्ली.इ.स.1630 वर्सा मातूय पावस पडलोना.
सगले कडेन हाहा:कार
जालो.धानाचे भाव चडले.चार आनी तण नाशिल्ल्यान शेंकडयांनी गोरवां मेलीं.अन्नाविणें
शेंकडयांनी मनशाय मेलीं.गिरेस्त कुटुंबांची वाताहात जाली.पुणून आजून दुर्दशा सोंपूक
नाशिल्ली.इ.स.1631 हे दैवी आपत्तीचो कडेलोट जालो.खूब पावस पडिल्ल्यान पिकां
बुडलीं.महापुरान भयंकर नासाडी जाली.हो दुकळ ही दैवी आपत्ती तीन वर्सां
तिगली.दुकळाचे हे चडटे दुर्दशेविशीं महीपती- बाबा बरयतात --
'' ती पुढे बरग पडले
कठीण । दो पायल्याची झाली धारण ।
पर्जन्य नि:शेष गेला तेणें।
चाऱ्यावीण बैल मेले ॥1॥
फुडें दुकळाचें स्वरूप
भयंकरच दिसलें.
महाकाळ पडिला पूर्ण
। जाहाली धारण शेराची ।
ते ही न मिळे कोणा
प्रती । प्राणी मृत्युसदनीं जाती ॥1॥
पायलीभर वज्रांक पायलीभर
उडीद मेळना जाले.दुष्काळें आटिलें द्रव्य नेला मान ।
ह्या दुकळांत
म्हाराजांच्या प्रपंचाची सामकी वाताहात जाली.गोरवां मेलीं.सावकारी बुडली.वेपारधंदो बसलो.लोकांमदलो मान उणो
जालो.पयली बायल रखुमाबाई आनी एकलोच मायेस्त चलो संतोबा हांचोदुकळान बळी
घेतलो.सावकार आनी वेपारी हांकां दुकळाची परिस्थिती म्हळयार सुवर्णसंधी.अडेची
दुकळाची टंचाई निर्मून शेंकडयांनी रूपयांचो फायदो उठोवपी वेपार हालीच्या काळांत
आमकां दिश्टी पडटातच न्हंय? लोकांकडलें येणें दुकळाचे परिस्थितीत वसूल करपी कठोर
काळजाचे तुकाराम म्हाराज नाशिल्ले.उलट, आपली दुर्दशा आनी आपत्ती आनी दु:ख विसरून,
कडेक दवरून -- दुकळांत भरडिल्ल्या
पडिल्ल्या लोकांक
म्हाराजांनी सदळ हातांत मदत केली.
सहज सरले होते
कांहीं । द्रव्य थोडेबहु तेही । . . . दिलें द्विजा याचका ॥4॥
आशिल्लें द्रव्य सहज
सरिल्लें आनी इल्लेंशें जें कितें राविल्लें तें ब्राहमणांक गरजूंक सढळ हातान
दिलें.(हाचे वयल्यान तुकाराम
म्हाराजान दिवाळे काडिल्ले असो शब्दश: अर्थ घेवंचो न्हय)
संसाराच्या नांवें
घालोनिया शून्य । वाढता हा पुण्यधर्म केला ॥9॥
आवय बापूय, पूत, बायल आदीं
चे कुटुंबांतल्यांची मरणां, दुकळान प्रपंचाची जाल्ली वाताहात, लोकांमदलीं दुर्दशा,
सखे सोयरेधायरे हांणी केल्ली निंदा नालस्ती, ह्या सगळयां आपत्तींक तुकाराम
म्हाराजांनी धिरान तोंड दिलें, तांकां फुडो केलो.पळून गेलेना.ते पलायनवादी
नाशिल्ले.तांकां संवसार जिखपाचो आशिल्लो ह्याअसारांतल्यान सार काडपाचे
आशिल्लें.दुकळाक लागून, दैवी आपत्तीक लागून, मानवी देह,
देहाविशीं - आवय, बापूय पूत आनी संपत्ति हांची मोलावणी जाल्ली.अशाश्वतायपटिल्ली. ते
शाश्वत मुल्यांचो सोद घेवंक लागले.आपूण ह्या उद्वेगांतल्यान भायर कसो सरतलो? पलतडीं
कसो पावतलो हाचो विचार ते करपाक लागले.
विचारले आधी आपुले
मानसी । वाचो येथें कैसी कोण्यापरी ॥1॥
ते सत्याचो सोद घेवंक भायर
सरले, त्या निश्चयान ते भामनाथाच्या दोंगराचेर गेले.चिरंतन सत्याचो साक्षात्कार
जाल्यारच परथून येवप ना जाल्यार ना.तांणी निर्वाण मांडलें.म्हाराजांच्या आंगाचेर
मुंयो,विंचू,सोरोप चडले आनी पीडा दिवंक लागले.वाघान उडी घाली.पुणून म्हाराजांचो
निश्चय मातूय उणो जालो ना.पंदराव्या दिसा सत्याचो साक्षात्कार जालो.
भामगिरी पाठारी
वस्ती जाण केली । वृत्ती स्थिरावली परब्रहमीं ॥1॥
सर्प विंचू व्याघ्र
अंगाशी झोंबले । पिडूं जे लागले सकळीक ॥2॥
पंधरा दिवसामाजी
साक्षात्कार झाला । विठोबा भेटला निराकार ॥3॥
निराकार परमात्मा
भेटलो.देवान भक्ताक 'चिरंजीव भव' आशिर्वाद दिलो.थाकाय दिली.
तंव साह्य झाला हृदय
निवासीं । बुध्दि दिली ऐशी नाश नाहीं ॥2॥
म्हाराजान घर सोडिल्ल्या
दिसा सावन तांचो धाकलो भाव कान्होबा तांचो सोद घेवंक देहू गांवच्या सरभोंवतणचे
दोंगर, देंगणां, रानां धुंडाळलीं.सोदता सोदता ते भामनाथ पर्वतावयले होंवरेंत
पावले.आनी अजापीत जाले.थंय ताणें कितें पळोवंचें? तुकोबारायाच्या आंगाचेर
मुंग्यो,हुमले,सोरोप,विंचू चडल्यात आनी वागांनी उडकी घाल्या.परमात्मो
परगटला.भांगराचो दीस तो!
कान्होबाच्या दोळयांचें
पारणें फिटलें.जल्माचें सार्थक जालें.दोनूय भावांची भेट जाली.जे सुवातेर देव
तुकोबारायाक भेटले, ते पवित्र सुवातेचें पाविञ्य आनी उगडास अखंड रावपाखातीर थंय
कान्होबान फातर लायले.ते पवित्र भूंयेंक वंदन करून दोनूय भाव थेट इंद्रायणीच्या
संगमाचेर आयले.संगमांत न्हावन पंधरा दिसाच्या उपासाचें पारणें सोडलें.तुकाराम
म्हाराजान कान्होबाक उदारीची पत्रां हाडूंक सांगलीं.हांचे लोकांकडल्यान जे येणे
आशिल्लें, त्या त्या लोकांकडल्यान बरोवन घेतिल्लीं उदारीची पत्रां आशिल्ली.तांच्यो
वांटण्यो केल्यो.अर्दी उदारीची पत्रां कान्होबाक दिली.आनी आपल्या वाटयाची उदारीची
पत्रां इंद्रायणी कोंडींत बुडयलीं.ह्या गिरेस्तान रिणकाऱ्यांकडल्यान येवचेली येणी
दुकळाउपरांत कशेयभशेन वसूल करून आपलो विसकटिल्लो संवसार जाग्यार घालचे बदला,
उदारीची पत्रां गंगार्पण करून रिणकाऱ्यांक रिणांतल्यान सोडयले.आनी आपणे सावकारी
सोडली हें जगाक दाखोवन दिलें.हाकाच म्हणटात खरो समाजवाद.
देवाचे देऊळ होते
जें भंगलें । चित्ती ते आले करावे ते ॥1॥
जशें उदारीची पत्रां
इंद्रायणीचे कोंडींत बुडोवन सावकारशाय सोडली हें विलक्षण तरेन दाखोवन दिले. तशेंच दुकळा उपरांत भंगिल्लो
संवसार जाग्यार घालिनासतना, परमार्थाक आपणें फुडो केला हें जगजाहीर केलें.पिताश्री
बोल्होबाचे कारकिर्दीत वाडटे यात्रेक देवघर पावना जालें, देखून इंद्रायणीच्या रम्य
देगेचेर बोल्होबान देवाचें देऊळ बांदलें आनी राबित्याच्या वाडयांतल्या देवघरांतले
मूर्तीची स्थापना ह्या नव्या देवळांत केली.तुकोबारायाच्या काळांत देऊळ भंगिल्लें
म्हणून दुकळाउपरांत सगल्यांत पयलीं म्हाराजान देवळाचो जीर्णोध्दार केलो.
श्री मूर्तींचे
होते देवालय भंगले । पाहाता स्फुरलें चित्तीं ऐसे ॥1॥
म्हणे हे देवालय
करावयाचे आतां । करावया कथा जागरण ॥2॥
देवालयाचो जीर्णोध्दार
केलो तो देऊळ बांदपान जावपी पुण्यप््रााप्तीखातीर न्हय तर भजन, कीर्तन, कथा, जागरण
करपाखातीर.हरीजागरण, श्रवण, कीर्तन, मनन, सहज साक्षात्कार आनी मागीर पांडुरंग कृपा
- देवालयान ही अशक्य गजाल सहज साध्य करून दिली.
काहीं पाठ केली
संतांचीं उत्तरें । विश्वासें आदरें करोनिया ॥1॥
कीर्तन करूंक उबो
रावपाखातीर देऊळ बांदलें.आनी कीर्तन करपाक लागपी पाठ - पाठांतराखातीर म्हाराज दिसपट्टो भंडारा
दोंगराचेर एकांतात अभ्यास करूंक लागले.सदा फांत्यापारार न्हावन कूळदैवत श्री रखुमाई हांची पूजाअर्चा
करून ते भंडारा दोंगराचेर वताले.
कीर्तन संपूर्ण
यावयासी हाता । अभ्यास करितां झाला तुका ॥5॥
अभ्यास तुकया
करीतसे ऐसा । सरितासी जैसा पात्र सिंधु ॥6॥
तैसे जे ऐके ते
राहे अंतरीं । ग्रंथ याहीवरी वाचीयेले ॥7॥
ज्ञानदेव महाराजांची -
ज्ञानदेवी, अमृतानुभव, एकनाथ महाराजांची भागवतावयली टीका, भावार्थ रामायण,
स्वात्मानुभव, नामदेवरायांचे अभंग, कबीराची पदां ह्या सगल्यांचो म्हाराजांनी
बारकायेन अभ्यास केलो आनी त्या भक्तीमार्गी संतांची कांय वचनांय तांणी पाठ केलीं.
करूं तैसे पाठांतर
। करूणाकार भाषण ॥1॥
जिहीं केला
मूर्तिमंत । ऐसा संतप्रसाद ॥2॥
निर्गुण निराकार
परमात्म्याक जांणी सगुण साकार केलो, अमूर्ताक जांणी मूर्तीमंत केलो असो हो संत
प्रसाद सेवन केलो.म्हाराजांनी पुराणां पळेली आनी शास्त्रांचो अभ्यास केलो.
पाहिलीं पुराणें ।
धांडोळिली दरूषणे ॥1॥
पुराणीचा इतिहास ।
गोड रस सेविला ॥1॥
म्हाराजांक हो एकांतवास खूब
आवडटालो.ह्या एकांतातय तांकां सखे सोयरे भेटटाले.अर्थात ते एकांततांतल्या सख्या
सोयऱ्यांपरस वेगळे आशिल्ले.ते कोण आशिल्ले? रूख आशिल्ले, वाली आशिल्ल्यो! वनांतली
मोनजात आशिल्ली.पक्षीराज मधुर, मंजुळ सुरांत गायताले, देवाक आळयताले.
वृक्षवल्ली आम्हा
सोयरे वनचरें । पक्षीये सुस्वरें आळविती ॥1॥
येणें सुखें रूचे
एकांताचा वास । नाहीं गुण दोष अंगा येत ॥2॥
आकाश मंडप पृथिवी
आसन । रमे तेथें मन क्रीडा करूं ॥3॥
म्हाराजांची घरकान्न
सौ.जिजाबाई सदांच घरचीं कामां जातकच म्हाराजांचे जेवण घेवन भंडाऱ्याचेर वताली आनी
तांकां जेवण दितकच आपूण जेवताली.म्हाराज परमार्थ साधनेंत गुल्ल आसतना - विदेह
स्थितीत आसतना तांची जतनाय घेताली.म्हाराजांचे परमार्थ साधनेंत जिजाबाईचो व्हड
वांटो आशिल्लो.शरीराक कश्ट दिवन परोपकार, संत वचनांचे पाठ - पाठांतर, वाचेन
विठ्ठलाचें नामस्मरण आनी चित्तान विठोबाचे ध्यान - अशी साधना अखंड चलतना
म्हाराजांच्या स्वप्नांत श्री पंढरीराय नामदेवरायांक घेवन आयले.तांणी श्री तुकाराम
म्हाराजांक जागोवन आनी जगत् उध्दाराखातीर कवित्व करपाचें काम सांगलें.
नामदेव केलें
स्वप्नामाजी जागें । सवें पांडुरंगें येऊनिया ॥1॥
सांगितलें काम
करावें कवित्व । वाउगें निमित्य बोलों नको ॥धृ॥
माप टाकी सळ धरिली
विठ्ठलें । थापटोनि केलें सावधान ॥2॥
सांगितलें काम
करावें कवित्व । वाउगें निमित्य बोलों नको ॥धृ॥
प्रमाणाची संख्या
सांगे शत कोटी । उरले शेवटीं लावी तुका ॥3॥
सांगितलें काम
करावें कवित्व । वाउगें निमित्य बोलों नको ॥धृ॥
द्याल ठाव तरि
राहेन संगती । संतांचे पंगती पायांपाशीं ॥1॥
आवडीचा ठाव आलोंसें
टाकून । आतां उदासीन न धरावें ॥धृ॥
सेवटील स्थळ निंच
माझी वृत्ति । आधारें विश्रांती पावईन ॥2॥
आवडीचा ठाव आलोंसें
टाकून । आतां उदासीन न धरावें ॥धृ॥
नामदेवापायीं
तुक्या स्वप्नीं भेटी । प्रसाद हा पोटीं राहिलासे ॥3॥
आवडीचा ठाव आलोंसें
टाकून । आतां उदासीन न धरावें ॥धृ॥
म्हाराजांचो स्वत:चो उध्दार
जाल्लो.आतां तांकां लोकाचो उध्दार करपाचो आसलो. तांकां मेळिल्लो प्रसाद लोकांक
वांटचो आसलो.परमात्म्याचो संदेश, निरोप तांका घराघरांत पावोवपाचो आसलो.
तुका म्हणे मज
धाडिले निरोपा । मारग हा सोपा सुखरूप ॥
म्हाराजांक कवित्वाची
स्फूर्ति जाली.
यावरी झाली
कवित्वाची स्फूर्ति । पाय धरिलें चित्तीं विठोबाचें ॥
आनी म्हाराजांच्या
मुखांतल्यान अभंग - गंगा व्हावंक लागली.भाग्यवंत श्रोते श्रवण करूंक लागले.
बोलावें म्हणून
बोलतो उपाय । प्रवाहेचि जाये गंगाजळ ॥1॥
भाग्य योगें कोणा
घडेल श्रवण । कैचे तेथें जन अधिकारी ॥2॥
म्हाराजांच्या अभंगातल्यान
श्रुती शास्त्राचो आपरोस, महाकाव्याचो फलार्थ भायर सरूंक लागलो.आळंदीत श्री
ज्ञानदेव महाराजांच्या महाद्वारात श्री तुकाराम महाराज कीर्तन करतना, तांची
प््राासादीक अभंगवाणी म्हापंडित रामेश्वरभट्टजी हांच्या कानाचेर पडली.तांकां
अजापाचो धक्कोच बसलो.'ही गीता कि मूर्तीमंत किं नेणो श्रीमत् भागवत ॥ -- ही
प्रत्यक्ष वेदवाणीच आनी ती प््रााकृतांतल्यान आनी ती तुकोबाच्या मुखांतल्यान!
तुकयाचे कवित्व
ऐकून कानी । अर्थ शोधूनि पाहाता मनीं ।
म्हणे प्रत्यक्ष हे
वेदवाणी । त्याचे मुखे कानी न ऐकावी ॥
तरी यासी निषेधावें
। सर्वथा भय न धरावें ॥
रामेश्वरशास्त्रीन निशेध
करून ताणें म्हणलें: ' तुमी शूद्र.तुमचे तोंडसून वेदार्थ परगट्टा.तुमचो तो अधिकार न्हंय.तुमच्या तोंडसून
तो आयकप हो अधर्म.तुमकां हो उद्देग कोणे सांगलो'.तुकाराम म्हाराजान म्हणलें: '' ही म्हजी वाणी
न्हय.ही देववाणी.''
करितो कवित्व
म्हणाल हे कोणी । नव्हे माझी वाणी पदरीची ॥1॥
माझिये युक्तीचा
नव्हे हा प्रकार । मज विश्वंभर बोलावितो ॥2॥
नेणें अर्थ कांहीं
नव्हती माझे बोल । विनवितो कोपाल संत झणी ॥1॥
नव्हती माझे बोल,
बोले पांडुरंग । असे अंग संग व्यापुनिया ॥2॥
नामदेवराय आनी पंढरीराय
सपनांत येवन तांणी कवित्व करचेली आज्ञा केली.
विप्र म्हणे आज्ञा
कारण । श्रीची कैसे जाणेल जन ।
यालागी कवित्व
बुडवून । टाकी नेऊन उदकांत ॥1॥
तेथें साक्षात
नारायण । आपे रक्षील जरी आपण ।
तरी सहजचि वेदाहून
। मान्य होईल सर्वाशीं ॥16॥
तुमचे कवित्व बुडयात.देववाणी
ती आसत जाल्यार, देव तीच उदकांत राखतलो.गांवच्या पाटलाक रामेश्वरशास्त्रीन तुकोबाच्या
ह्या अधर्माबद्दल कळयलें.गांवच्या पाटलाक तिडक मारली.लोक खुबळळे.
कोपला पाटील गावीचे
हे लोक ॥1॥
काय खावें आतां
कोणीकडे जावें । गांवांत राहावें कोण्या बळे ॥2॥
तुकाराम म्हाराजान अभंगाच्यो
सगल्यो वह्यो घेतल्यो.फातर बांदून त्यो इंद्रायणीचे कोंडींत आपल्याच हातांनी
बुडयल्यो.
बुडविल्या वह्या
बैसिलो धरणें ॥
तुकाराम म्हाराजांक सोंसूक
जायना अशें दु:ख जालें.लोक निंदूक लागले.कसलो दृष्टांत आनी कसलो प्रसाद! सगलीं फकांडां.कसलो
देव आनी कसलो धर्म! महाराज महाद्वारांत आशिल्ल्या फातराचेर बसका मारून बसले.प्राण
पणाक लायलो.निर्वाण मांडलें.तेरा दीस जाले.देव कांय पावना जालो.
तेरा दिवस झाले
निश्चक्र करितां । न पवसी अनंता मायबापा ॥
तुजवरी आतां
प्राण मी त्यजीन । हत्या मी घालीन पांडुरंगा ॥
तुका म्हणे आतां
मांडिले निर्वाण । प्राण हा सांडीन तुज वरी ॥
इतले म्हणटासर
रामेश्वरशास्त्री म्हाराजांचो निशेध करून आळंदी सावन भायर सरले ते नागझरीच्या
उगमालागसरच्या पंचवटालाजी आयले.ते थंय आशिल्ले.तळयेंत न्हावपाखातीर देवले.न्हाण
करतना ते तळयेंतलें उदक व्हरपाखातीर अनगडसिध्द फकीर आयलो.' तूं कोण? खंयसून आयलो? '
म्हणून तो विचारतना, ताका पळेतकच शास्त्रीबुवान कानांत बोटां घालून बूचकळी
मारली.(यावनी भाषा आयकुंची न्हंय म्हणून) हे करणेक लागून अनगडसिध्दाक तिडक आयली.आनी
ताणें शिराप दिलो.रामेश्वरशास्त्री उदकांतल्यान भायर सरले बराबर तांच्या आंगाचो
हुलोप जालो.आंगाक ओले कपडे गुटलावन फकिराच्या शापांतल्यान सुटपाखातीर शिष्यां वांगडा
आळंदीक पर्थलो आनी अजान वृक्षाखाला अनुष्ठान करपाक बसलो.
इतले म्हणटासर देहूक
तेराव्या रातीं भगवंतान सगुण बाळवेश घेवन तुकारामाक भेट दिली आनी सांगले: '' तुज्यो
वह्यो हांवे उदकांत तेरा राती आनी दीस उबे रावन राखल्यांत.त्यो फाल्यां उदकाचेर वयर
सरतल्यो''.हे प्रमाण गांवच्या भावीक भक्तांकय दृष्टांत जाले.दृष्टांताप्रमाण ही सगली
मंडळी इंद्रायणीचे कोंडीचेर गेली.पळेत जाल्यार सगल्यो वह्यो उदकाचेर
उफेल्यात.पेंवप्यांनी उडक्यो मारून त्यो आलतडीं हाडल्यो.तांका उदक मातूय आफडूंक
नासलें.सगल्यांनी जयजयकार केलो.देवाक आपणे त्रास दिल्याखातीर तुकाराम म्हाराजाक खेद
जालो.
थोर अन्याय झाला । तुझा
अंत म्या पाहिला ।
जनाचिया
बोलासाठीं । चित्त क्षोभविले ॥1॥
उदकीं राखीले
कागद । चुकविला जनवाद ।
तुका म्हणे ब्रीद
। साचे केलें आपुलं ॥
आळंदीकय रामेश्वरशास्त्रीक
ज्ञानदेवमहाराजानी सांगले: '' तुवें तुकोबांची निंदानालस्ती केल्ल्याचें हें फळ तरी
हाचेर आतां एकच इलाज.तुवें श्री तुकोबाकडेन देहूक वचूंक जाय.'' रामेश्वरशास्त्री
देहूक वचूंक भायर सरलो, हें तुकोबांक समजलें.तुकोबान आपल्या शिष्याकडेन
शास्त्रीबुवाखातीर एक अभंग दिवन ताका आळंदीक धाडलो.तो अभंग रामेश्वरभटजीन वाचतकच
ताचो हुलप थंडावलो.
चित्त शुध्द तरी
शत्रु मित्र होती । व्याघ्र हे न खाती सर्प तया ॥
दु:ख ते देईल
सर्व सुखफळ । होतील शितळ अग्निज्वाळा ॥
रामेश्वर भटजी हे विशीं आपलो
अणभव असो सांगतात.
काही द्वेष
त्याचा करिता अंतरी । व्यथा हे शरीरी बहू झाली ॥
म्हणे रामेश्वर
त्याच्या समागमें । झाले हे आराम देह माझे ॥
रामेश्वर भटजी तुकाराम
म्हाराजांच्या दर्शनाक आयलो.आनी कथा कीर्तना आयकुपाचे बदला देहूकच रावलो.रामेश्वर
भटजीक शापांतल्यान मेकळो केल्ल्याचें वर्तमान अनगडशाहाक कळळें.ताका खेद जालो. तो
तुकाराम म्हाराजाक छळपाक देहूक आयलो.म्हाराजांच्या घरां गेलो.कटोरीभर भिक्षा
मागली.म्हाराजाचे धुवेन चिमटीभर पीठ कटोऱ्यात उडयल्ल्या खिणाक तो सामको भरून पीठ
खाला पडलें.सिध्दाचे सामर्थ्य म्हाराजांचे वरवीं ना जालें.अनगडशहा भक्तीभावान
तुकाराम म्हाराजांक भेटले आनी म्हाराजांचे म्हऱ्यांत भजन कीर्तन आयकुपाक
रावले.दार्शनिक ज्ञान, पांडित्य, ॠध्दी आनी सिध्दी हरीभक्तीक शरण आयल्यो.आसूं.वह्यो
उफेल्ल्यान लोकोपवाद टळळो.अभंगवाणी अविनाश थारली.परमात्म्याचें सगूण दर्शन
जालें.म्हाराजांच्या कथा कीर्तनाचो मार्ग मेकळो जालो.
|
